Το χωριό Μανδριά βρίσκεται 35 περίπου χιλιόμετρα
βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού και συνδέεται στα βορειοανατολικά
με της Κάτω Πλάτρες, στα νοτιοανατολικά με το Πέρα Πεδί, στα νοτιοδυτικά
με το Όμοδος και στα δυτικά με τον Άγιο Νικόλαο.
Το χωριό είναι κτισμένο σε ορεινή περιοχή σε μέσο
υψόμετρο 830 μέτρων. Το ανάγλυφο του χωριού χαρακτηρίζεται από στενές
βαθιές κοιλάδες και ψηλές βουνοκορφές που το ύψος του φτάνει μέχρι τα 1000
μέτρα. Το τοπίο είναι διαμελισμένο από τους παραπόταμου του ποταμού
Χα-ποτάμι που ρέουν στην περιοχή.
Τα Μανδριά δέχονται μια πολύ ψηλή μέση ετήσια
βροχόπτωση που φτάνει τα 800 χιλιοστόμετρα και στην περιοχή τους
καλλιεργούνται αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών και διάφορα φρουτόδενδρα
(μηλιές, αχλαδιές, κερασιές, δαμασκηνιές και κυδωνιές) καθώς επίσης
και καρυδιές, ελιές, χαρουπιές και αμυγδαλιές. Η κτηνοτροφία στο
χωριό είναι πολύ περιορισμένη.
|
Το χωριό γνώρισε πολλές πληθυσμιακές αυξομειώσεις.
Το 1881 οι κάτοικοι του χωριού ήταν 282, που αυξήθηκαν στους 328
το 1901 και το 1911 στους 446. Το 1921 οι κάτοικοι μειώθηκαν στους
418 και στους 409 το 1931. Το φαινόμενο της αστυφιλίας που άρχισε
να πλήττει όλα τα χωριά της Κύπρου κτύπησε και στα Μανδριά με αποτέλεσμα
οι κάτοικοι να μειωθούν το 1946 στους 323 και στους 272 το 1960.
Το 1973 οι κάτοικοι μειώθηκαν στους 235, και το 1982 στους 158.
Σήμερα οι μόνιμοι κάτοικοι ανέρχονται στους 150. Κατά τους καλοκαιρινούς
μήνες αρχίζει να παρατηρείται μια αύξηση στον πληθυσμό με αποκορύφωμα
τον μήνα Αύγουστο οι κάτοικοι να φτάνουν μέχρι και τους 1500.
Παρά το γεγονός ότι τα Μανδριά βρίσκονται πολύ
κοντά στα γνωστά ορεινά θέρετρα του Τροόδους δεν έχουν επηρεαστεί
σε μεγάλο βαθμό από την τουριστική ανάπτυξη. Διατηρεί και σήμερα
την γραφικότητα του και όλα τα έργα που γίνονται στο χωριό δένουν
με το φυσικό περιβάλλον του χωριού.
Τα Μανδριά είναι από εκείνα τα χωριά που αναπτύχθηκαν
κατά τα νεώτερα χρόνια. Υπήρχε βέβαια και κατά την τουρκοκρατία
και βρίσκεται σημειωμένο σε παλιούς χάρτες με την ονομασία Mandala
και Mandalo. Πιθανότατα το χωριό υπήρχε και πιο πριν, σαν μικρός
οικισμός βοσκών, όπως αποδεικνύει και η ονομασία του. Η ονομασία
του προήλθε από το ότι αρχικά υπήρχαν εκεί μόνο μικρές μάντρες (στάνες)
συνεπώς Μανδριά σήμαινε τοποθεσία με στάνες. Κατά τα χρόνια της
Τουρκοκρατίας όμως αναπτύχθηκε με την κατοίκηση σε αυτό πολλών ανθρώπων
από έναν κοντινό μεγάλο οικισμό που εγκαταλείφθηκε. Επρόκειτο για
τον οικισμό που ονομαζόταν Μύλαυρη ο οποίος και περιλαμβάνεται σε
απόγραφές της περιόδου της βενετικής κυριαρχίας.
|
(Ο Μας Λατρί τον μνημονεύει ως Milari). Δεν γνωρίζουμε
τους λόγους για τους οποίους είχε εγκαταλειφθεί η Λύλαυρη, θεωρείται
όμως πιθανότερο ότι οι κάτοικοι της την είχαν εγκαταλείψει ύστερα
από επιδημία που είχε ενσκήψει, για να σωθούν από το θανατικό. Τότε
οι περισσότεροι κατέφυγαν στα κοντινά Μανδριά που ίσως και να αποτελούσε
δικής τους περιοχή εξ αρχής.
Η Εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον
Άγιο Γεώργιο. Ο Gunnis (1935) κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε τμήμα του
γυναικωνίτη της εκκλησίας αυτής, ζωηρά ζωγραφισμένο με σκηνές από
την Παλαιά Διαθήκη.
|